Czy instalacja PV ma znaczenie przy zakupach energii?

09.01.2025
8 min
Bartosz M

Wstęp

Niemal na każde tak ogólne pytanie można odpowiedzieć – to zależy. Nie inaczej jest w tym wypadku. Zacznijmy jednak od wprowadzenia teoretycznego jakie czynniki sprawiają, że to zagadnienie warto rozważać.

  1. Każda godzina na rynku hurtowym energii ma swoją indywidualną cenę. Jest ona określana na Rynku Dnia Następnego prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii. Na pewno Odbiorcy którzy kupują energię w modelu opartym na rynku SPOT świetnie znają ten rynek. Uśredniając ceny dla każdej godziny osobno dla dni roboczych, sobót i niedziele dostaniemy w 2024 profil jak poniżej.

2. Rzut oka na wykres powyżej doprowadzi nas do drugiej obserwacji, że profil produkcji energii z PV jest tańszy niż średnia cena na rynku SPOT. Dzieląc cenę uzyskiwaną ze sprzedaży energii na rynku przez średnią cenę tzw. BASE możemy sprawdzić o ile dokładnie ten profil jest tańszy. W roku 2024 nie przekroczył on 75%.

3. Na rynku występują 2 podstawowe modele zakupów energii przez Odbiorców (zarówno bazujące na rynku SPOT, jak i dające dostęp do kontraktów terminowych tzw. transzowe).

a)  Model gdzie cena nie zależy od rzeczywistego zużycia Odbiorcy np. zgłoszenia transz w % czy SPOT rozliczany po średniej arytmetycznej,

b) Model gdzie występuje rozliczenie zużycia w każdej godzinie np. zgłoszenia transz wolumenowe czy SPOT ważony wolumenem zużycia.

Oczywiście istnieją też różne odmiany, a nawet mix tych modeli, ale dla uproszczenia zostańmy przy tych 2 wariantach.

Mając już powyższe podstawy zastanówmy się kiedy Odbiorca powinien uwzględniać fakt posiadania PV, a kiedy nie ma to kompletnie znaczenia.

Kiedy instalacja PV nie ma znaczenia?

  • Jeżeli produkcja z instalacji PV jest niewielka w stosunku do całkowitego zapotrzebowania to można ten aspekt pominąć np. Odbiorca o zużyciu 5GWh instaluje mikro-instalacje o mocy 49,5 kWp, udział PV na poziomie 1% zdecydowanie nie będzie decydujący.
  • Odbiorca kupuje energię w stałej cenie, transzach % lub SPOT arytmetycznym i ma już określone wszystkie parametry umowne (w szczególności wsp. profilu) na dłuższy okres. W trakcie obowiązywania umowy, gdzie cena nie zależy od zużycia nie ma znaczenia czy Odbiorca instaluje sobie PV czy nie – nie wpłynie to na cenę jego zakupu.

Jeżeli Odbiorca planuje podpisanie umowy zakupu energii elektrycznej i rozważa różne modele współpracy. Wówczas, aby sprowadzić oferty do wspólnego mianownika należy uwzględnić indywidualny profil zużycia (a właściwie poboru energii z sieci), a produkcja PV ma tutaj kluczowe znaczenie.

Aby sprowadzić oferty do wspólnego mianownika, należy uwzględnić wszystkie składniki kosztowe, które najczęściej nie są identyczne w ofertach sprzedawców. Czasem jest to jeden składnik, a czasem kilka w szczególności osobno wskazany współczynnik profilu.

Jak istotna może być instalacja PV?

Przeanalizujmy Odbiorcę o zużyciu rocznym  2,5GWh o następujący profilu zapotrzebowania. W jego przypadku współczynnik profilu (rozumiany jako dodatkowy koszt rozliczenia w modelach ważonych wolumenem (b) w stosunku do modeli (a) gdzie zużycie nie ma znaczenia wynosi ok 12 zł/MWh w 2024. W praktyce oznacza to, że o co najmniej taką wartość suma składników musi być tańsza, aby modele (b) były warte rozważenia.

Sprawdźmy teraz jak będzie plasował się ten koszt w przypadku instalacji przez Odbiorcę źródła PV o mocy 200kWp. W tym wypadku ten dodatkowy koszt wzrósłby do niemal 26 zł/MWh. A zatem taka wartość musiałaby zostać uwzględniona w porównaniu ofert spółek obrotu.

Wnioski:

Instalacja PV wpływa na zmianę profilu poboru energii z sieci, a zatem stanowi jeden z kluczowych parametrów cenotwórczych na rynku energii. Teoretycznie profil ten powinien być uwzględniany przez sprzedawców na poziomie składania ofert niezależnie od modelu współpracy. W praktyce jednak nie zawsze się tak dzieje co przekłada się czasem na ciekawą okazję dla Odbiorców (brak uwzględnienia rzeczywistego zużycia), a czasem do zagrożeń (jeżeli Odbiorca będzie się kierował wyłączeni składnikiem dodatkowym z oferty, a nie uwzględni całości kosztów jakie będzie pokrywał). Z tego powodu w procesie ofertowym niezbędne jest:

- świadomość rzeczywistych kosztów bilansowania w firmie

- porównanie oferty z uwzględnieniem wszystkich elementów kosztowych.

Nawet jeżeli wydaje się to dość pracochłonnym procesem to warto go wykonać, gdyż w praktyce przeprowadza się go stosunkowo rzadko, a poziom jego istotności kosztowej jest bardzo istotny.

Odkryj więcej artykułów

Image
22.09.2025
4 min
Wykres Tygodnia #31
Image
15.09.2025
2 min
Wykres Tygodnia #30