Redukcja śladu węglowego poprzez m.in. wykorzystanie w firmie zielonej energii to dla wielu firm już dzisiaj jest konieczność, a nie wybór. Wymagania związane z raportowaniem obszarów ESG ten proces znakomicie przyśpieszyły. Sposobów na zieloną transformację jest kilka. W pierwszej części omówiliśmy zakup zielonej energii. Tym razem zajmiemy się umowami cPPA (Corporate Power Purchase Agreement) czyli korporacyjnego zakupu energii bezpośrednio ze źródła wytwórczego.
Dlaczego warto zainteresować się umowami cPPA?
Rynek PPA rozwija się dynamicznie w całej Europie. W Polsce również już kilka TWh energii rocznie zostało zakontraktowane w takiej formule. Nadal pod katem ilości kontraktów jest to stosunkowo niewielka ilość. Szacunki RE-Source Poland Hub wskazują że dotychczas w Polsce zostały zawarte ok 70 umowy cPPA. Przy czym każdego roku liczba ta jest coraz większa, a w całym 2023 mogło z niej skorzystać 25 podmiotów. Zatem jest to dzisiaj rynek zdominowany wyłącznie przez duże podmioty, najczęściej odziały międzynarodowych korporacji.
Czy umowy cPPA mogą stać się bardziej popularne?
Komisja Europejska jako jeden z elementów wspierających dekarbonizację gospodarek wskazuje umowy długoterminowe PPA, które powinny stać się elementem wspierającym powstawanie nowych mocy wytwórczych OZE. W projekcie nowego modelu rynku energii nakłada się na państwa członkowskie obowiązek stworzenie środowiska regulacyjnego wspierającego zawieranie umów PPA. Jednym z kierunków jest otwarcie rynku PPA na mniejsze podmioty dla których ten rynek jest obecnie praktycznie zamknięty (warto tutaj wspomnieć, że nawet na polskim rynku są już podmioty które swoimi produktami rozwiązały większość problemów z którymi zamierzają się skonfrontować urzędnicy europejscy).
Dlaczego firmy podpisują umowy cPPA?
Z naszych doświadczeń głównymi motywacjami firm do zawierania umów cPPA są:
Jakie są najczęściej stosowane modele cPPA?
Na rynku można spotkać bardzo dużą różnorodność modeli współpracy pomiędzy wytwórcami, a odbiorcami. Natomiast zasadniczo możemy wprowadzić następujące ich rozróżnienie ze względu na lokalizację źródła:
On-site cPPA – rodzaj umowy na zakup zielonej energii ze źródła zlokalizowanego w miejscu gdzie jest ona zużywana. Takim przykładem mogą być panel PV na dachu budynku, gdzie większość tej energii jest zużywana na potrzeby własne. Przy czym w tym wypadku właścicielem źródła nie jest Odbiorca energii.
Połączenie linią bezpośrednią – jest to w zasadzie analogiczny model do powyższego z tym że instalacja wytwórcza znajduje się poza terenem firmy, ale jest z nią połączona z pominięciem publicznej sieci dystrybucyjnej. Nowelizacja Prawa Energetycznego z 28 lipca 2023 umożliwia takie rozwiązanie przy minimalizacji formalności. Podobnie jak w przypadku posiadania źródła On-site zaletą jest brak konieczności pokrywania kosztów dystrybucyjnych powiązanych z ilością zużywanej energii, natomiast w przypadku wykorzystania linii bezpośredniej dojdzie dodatkowy koszt w postaci opłaty solidarnościowej. Pierwszym takim przypadkiem jest połączenie farmy PV z pobliskim zakładem firmy Modelez.
Off-site cPPA – to kontrakt ze źródłem wytwórczym które oddalone jest od punktu poboru klienta. W przypadku kontaktów obejmujących jednostki dużej mocy jest to w zasadzie jedyny model który zapewnia odpowiednią skalę.
Ze względu na charakter dostawy energii warto rozróżnić 2 podstawowe kategorie:
Kontrakty fizyczne – wytwórca sprzedaje energię wraz z jej fizyczną dostawą np. energia ze źródła OZE dostarczana jest za pośrednictwem spółki obrotu do danego Odbiorcy. Może być również wariant w którym to Wytwórca sprzedaje energię bezpośrednio do Odbiorcy końcowego, ale wówczas powstaje na tym pierwszym dodatkowy obowiązek umarzania praw majątkowych tzw. kolorowych certyfikatów.
Kontrakty finansowe – nie dochodzi w nich do fizycznej dostawy energii, a jedynie do ich finansowego rozliczenia. Energia sprzedawana jest przez wytwórcę na rynku hurtowym w cenie np. SPOT, natomiast Odbiorca kupuje energię od swojego sprzedawcy. Następnie dochodzi do rozliczenia różnicowego względem instrumentu bazowego np. SPOT w zakresie wolumenu energii wyprodukowanego przez dane źródło wytwórcze. Najprościej rzecz ujmując w zależności od cen na rynku hurtowym jeden podmiot dopłaca drugiemu taką kwotę, aby koszt energii wyszedł dokładnie taki na jaki się umówili w ramach kontraktu PPA.
Co istotne jest to kontrakt finansowy zgodnie z Ustawą o obrocie instrumentami finansowymi i tak też powinien być ujmowany w raportach finansowych spółki, oraz podlega raportowaniu w ramach EMIR.
Wydaje się, że dzisiaj na rynku polskim więcej funkcjonuje kontraktów finansowych (powtarzalne wzory umów z rynków zagranicznych, brak ingerencji w zawarte umowy sprzedaży energii), natomiast w ostatnim czasie to umowy z dostawą fizyczną zwiększają swoją popularność, szczególnie wśród polskich przedsiębiorstwa, nie będących częścią międzynarodowych korporacji.
Można byłoby wprowadzić jeszcze dodatkowe podziały np. ze względu na sposób wyznaczania ceny w kontrakcie (np. cena stała, indeksowanie inflacją itd.), podejścia do wolumenu (np. pay-as-produced), czy długości trwania kontraktu (w Polsce nadal dominują okres 10-15lat, gdzie np. w Skandynawii standardem są już kontakty krótsze 6-10 lat).
Jakie są bariery rozwoju rynku PPA?
Proponujemy rozważyć bariery z punktu widzenia 2 segmentów Odbiorców końcowych:
Duże firmy produkcyjne:
Jak dobrać źródła wytwórcze do profilu poboru?
Na rynku można spotkać kilka różnych modeli ze względu na zakontraktowany wolumen. W Polsce jednak najczęściej spotykany jest zakup według profilu produkcji źródła (pay-as-produced) więc taki poddamy analizie.
Jako baza do dyskusji przyjmijmy konkretny przykład naszego klienta, który przy zużyciu energii ok 28GWh szukał sposobu na pokrycie 50% wolumenu kontaktami cPPA. Jego pierwszym pomysłem było wykorzystanie źródła PV z uwagi na atrakcyjną cenę (spora premia w stosunku do cen BASE w kontraktach terminowych, oraz dostępność ofert o stosunkowo krótkim okresie współpracy tj. 5 lat.
Przyjmując, że kontakt cPPA będzie z dostawą fizyczną warto sprawdzić jak ten wolumen wpisze się w profil zapotrzebowania Odbiorcy.
Przy realizacji intencji naszego Odbiorcy, aby pokryć 50% zieloną energią z PV, wymagałoby to zakupu całości produkcji z instalacji o mocy ok 14MWp.
Warto pamiętać jednak, że energia rozliczana jest w horyzoncie poszczególnych godzin. Zatem Odbiorca którego średnia moc wynosi ok 3,2MW zwyczajnie nie jest w stanie wykorzystać energii dostarczanej w godzinach szczytowych okresu letniego.
Poniższy wykres pokazuje bilans energii w poszczególnych miesiącach roku. Pomimo tego, że instalacja produkuje 50% zapotrzebowania Odbiorcy to efektywnie jest on w stanie skonsumować 64% ten energii, a pozostała część stanowiąca nadwyżki będzie rozliczona na ryku hurtowym. Tworzy to więc pewną ekspozycję Klienta na ryzyko rynkowe o czym powinien być świadomy.
W przypadku realizacji tego samego celu ale poprzez źródło o większym wykorzystaniu mocy znamionowej (więcej energii z takiej samej mocy) poziom auto-konsumpcji osiągnąłby 86%.
Na koniec przykład współpracy hybrydowej która w Europie zwiększa swoją popularność. W tym wypadku założona połowa energii jest dostarczana z 2 źródeł OZE. W tym wypadku tylko 8% energii będzie stanowiło nadwyżki do rozliczenia na rynku.
Poniższe wykresy pokazują w ujęciu przykładowych dób jak wygląda godzinowy bilans energii u Odbiorcy.
Większość nadwyżek generowana jest w weekendy, gdzie poziom zapotrzebowania jest niższy.
Podsumowanie 3 powyższych wariantów znajduje się w tabeli poniżej:
Jakie elementy warto uwzględnić w analizie kontaktów cPPA dla danej firmy?
Mamy nadzieję, że powyższy materiał przybliżył Państwa obszar umów cPPA jako metody do zapewnienia zielonej energii w Państwa firmie. Jeżeli mają Państwo dodatkowe pytania to zapraszamy do kontaktu.
.png)
.png)
.png)