Moment zakupu energii - czemu jest tak istotny?

09.11.2024
9 min
Bartosz M

Zakup energii elektrycznej to jedno z kluczowych wyzwań dla firm. Odpowiednio dobrany moment zawarcia umowy może znacząco wpłynąć na ostateczną cenę energii, co przekłada się na oszczędności w firmie. Ceny na rynku energii podlegają dynamicznym zmianom, które są zależne od wielu czynników, takich jak popyt, podaż, sezonowość, wydarzenia globalne (np. kryzysy energetyczne) oraz zmiany polityki energetycznej.

Dlaczego moment zakupu energii jest tak ważny?

Ceny energii na rynkach hurtowych, podobnie jak ceny surowców, zmieniają się w czasie. Odpowiedni moment na zawarcie umowy może przynieść znaczne oszczędności, zwłaszcza w perspektywie długoterminowej. Zbyt wczesne lub zbyt późne podpisanie kontraktu może narazić przedsiębiorstwo na ryzyko zakupów po wyższych cenach. Firmy mogą wybrać między zakupem w stałej cenie (fixed price) a elastycznymi formami rozliczeń, które mogą być uzależnione od zmieniających się cen na rynku spot, lub wybrać modele mieszane gdzie część ceny to fix a część jest dokupowana kontraktach miesięcznych, kwartalnych lub właśnie spot.

Czynniki wpływające na ceny energii:

  1. Podaż i popyt: Wahania popytu na energię, szczególnie w szczytowych okresach (np. zimą na ogrzewanie, latem na chłodzenie), bezpośrednio wpływają na ceny. Zakłócenia w dostawach, takie jak konserwacja lub przerwy w działaniu elektrowni, mogą również wpływać na ceny. to głównie dotyczy zmiany cen na rynku SPOT.
  2. Sytuacja geopolityczna Konflikty, zmiany w polityce międzynarodowej oraz sytuacja na rynkach surowców, np. gazu, wpływają na stabilność i ceny energii.
  3. Polityka klimatyczna i koszty uprawnień do emisji CO2 – Koszty emisji mają bezpośredni wpływ na ceny energii produkowanej z paliw kopalnych.
  4. Zawirowania na rynku surowców – Wpływają na koszty produkcji energii, zwłaszcza w systemach zależnych od węgla, gazu czy ropy.
  5. Postęp technologiczny: Innowacje w zakresie produkcji energii, magazynowania i efektywności mogą zmieniać struktury kosztów i dynamikę rynku w czasie.

Przykład oszczędności dzięki odpowiedniemu momentowi zakupu energii:

Pewna firma planowała zakup energii na rok 2025. W styczniu 2024 roku, cena energii na rynku wynosiła około 500 zł/MWh. Firma jednak zdecydowała się na obserwację rynku, monitorując prognozy dotyczące popytu, dostępu do odnawialnych źródeł energii i zmian w cenach uprawnień do emisji CO2. Zaledwie 2 miesiące później cena wynosiła w najniższym momencie około 400 zł/MWh. Co w praktyce oznacza różnicę 20% ceny energii w kolejnym roku. Jest to oczywiście przypadek ekstremalny akurat w roku 2024, (w poprzednich latach te różnice były znacznie większe sięgające nawet kilkuset złotych na MWh!), pokazujący jak dużą rolę odgrywa dokonanie zakupu w odpowiednim momencie.

Przykład kalkulacji oszczędności:

Załóżmy, że firma potrzebowała zakupić 10 000 MWh energii rocznie.

  • Cena w w styczniu : około 500 zł/MWh
  • Zakupiona ilość energii: 10 000 MWh
  • Koszt bez monitorowania rynku: 500 zł/MWh * 10 000 MWh = 5 000 000 zł

Jednak po monitorowaniu rynku, firma mogła zakupić energię po cenie 400 zł/MWh.

  • Koszt po odpowiednim momencie zakupu: 400 zł/MWh * 10 000 MWh = 4 000 000 zł

Oszczędność: 5 000 000 zł – 4 000 000 zł = 1 000 000 zł

Wykres: Ceny energii elektrycznej w ciągu roku

Na powyższym wykresie pokazano przykład zmian cen energii na rynku hurtowym na przestrzeni 12 miesięcy. Dzięki odpowiedniemu momentowi zakupu, możliwe jest uniknięcie szczytowych cen i zabezpieczenie korzystniejszej stawki.

Jak wybrać odpowiedni moment zakupowy ?

Odpowiedź oprócz dalszego opisu musi zacząć się od bardzo ważnego zdania : nie ma co próbować wygrać z rynkiem i przewidywać jego zachowań - nikt nie jest stanie w 100% przewidzieć co będzie dalej - istotna jest umiejętność reagowania na jego zachowania.

A dodatkowo, to co może mocno ułatwić podejmowanie decyzji zakupowych to :

Odpowiednio dobrany model zakupowy : To jest fundament do tego aby firma mogła w odpowiedni sposób podejść do zakupu. Odpowiednie kontrakty, wielkość transz, szybkość dokonania transakcji to jedne z kluczowych elementów modelu zakupowego.

Trendy rynkowe i prognozowanie: Analizuj dane historyczne i prognozy rynkowe. Szukaj wzorców w cenach energii i rozważ czynniki, które mogą wpłynąć na przyszłe ceny, takie jak wahania podaży i popytu, sezonowość, wydarzenia geopolityczne i zmiany w przepisach.

Ocena zmienności: Monitoruj zmienność rynku. Wysoka zmienność może stwarzać okazje do zablokowania cen, podczas gdy niska zmienność może sugerować bardziej stabilne środowisko do oczekiwania.

Analiza techniczna: Używaj wskaźników technicznych, aby zidentyfikować potencjalne punkty wejścia. Poziomy wsparcia i oporu mogą wskazywać, kiedy ceny mogą być korzystne dla zabezpieczenia.

Wskaźniki ekonomiczne: Zwracaj uwagę na wskaźniki ekonomiczne, takie jak wzrost PKB, stopy bezrobocia i popyt konsumencki, ponieważ mogą one wpływać na zużycie energii i ceny.

Czas i sezonowość: Weź pod uwagę sezonowe wzorce w cenach energii. Na przykład ceny mogą wzrosnąć zimą z powodu zapotrzebowania na ogrzewanie lub latem z powodu zwiększonego wykorzystania klimatyzacji.

Zarządzanie ryzykiem: Oceń swoją tolerancję ryzyka i cele finansowe. Określ, jakie wahania cen możesz wytrzymać i na co pozwala Twój budżet.

Skonsultuj się z ekspertami: Jeśli to możliwe, skonsultuj się z konsultantami energetycznymi którzy mogą udzielić informacji na temat czasu zabezpieczenia.

Bądź na bieżąco: Regularnie przeglądaj wiadomości związane z rynkami energii, ponieważ nieoczekiwane zdarzenia mogą dramatycznie wpłynąć na ceny.

Łącząc te strategie, możesz podjąć bardziej świadomą decyzję o najlepszym momencie zabezpieczenia cen energii.

Co bardziej wpływa na cenę - marża sprzedawcy czy moment zakupu ?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań a jednocześnie największy problem firm dla których energia jest istotnym kosztem. Otóż znaczna część firm skupia się na tym, aby marża sprzedawcy była jak najniższa, często kosztem elastyczności modelu, np. dot.  możliwości swobodnego zakupu transz. Nie wydaje się to najbardziej optymalnym rozwiązaniem.

Jako doświadczeni konsultanci często polecamy naszym klientom wybór sprzedawcy który najlepiej zabezpieczy interesy ich firmy a niekoniecznie będzie tym marżowo najtańszym. Oczywiście nie oznacza to, że nie chcemy dopuścić do sytuacji, że klient zapłaci za odpowiedni model zakupowy za dużo. Marża powinna satysfakcjonować obie strony a więc i klienta i spółkę obrotu. Jednocześnie jeśli różnica w marżach to 10 zł ale firma otrzymuje więcej np. w postaci lepszego portalu do zakupu - zawsze warto rozważyć te dodatkowe opcje.

Na koniec jak zostało wspomniane wcześniej - dobrze dobrany model to dobrze wybrany moment zakupowy.

Z tej perspektywy, zakładając że został spełniony warunek odpowiedniego modelu zakupowego, najważniejszy będzie moment kontraktacji. Jak to się mawia „Timing is the king”

Podsumowanie

Odpowiedni moment zakupu energii ma kluczowe znaczenie dla kosztów operacyjnych firmy. Monitorowanie rynku, analiza prognoz i korzystanie z usług doradców energetycznych może pomóc przedsiębiorstwom w zawarciu umów na bardziej korzystnych warunkach. W obecnych czasach, kiedy ceny energii są niestabilne, wybór właściwego momentu na kontraktowanie energii może przynieść realne oszczędności.

Jeśli planujesz kontraktowanie energii w firmie, warto już teraz zastanowić się nad tym, kiedy będzie najlepszy moment na zawarcie umowy na kolejne lata.

Odkryj więcej artykułów

Image
22.09.2025
4 min
Wykres Tygodnia #31
Image
15.09.2025
2 min
Wykres Tygodnia #30